ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์

               มาตรา 640 อันว่ายืมใช้คงรูปนั้น คือสัญญาซึ่งบุคคลคนหนึ่ง เรียกว่าผู้ให้ยืม ให้บุคคลอีกคนหนึ่ง เรียกว่าผู้ยืม ใช้สอยทรัพย์สินสิ่งใดสิ่งหนึ่งได้เปล่า และผู้ยืมตกลงว่าจะคืนทรัพย์สินนั้น เมื่อได้ใช้สอยเสร็จแล้ว

 

คำอธิบาย

               1. วัตถุแห่งสิทธิสัญญาใช้คงรูป อาจจะเป็นของที่มีรูปร่างหรือไม่มีรูปร่างก็ได้ ตาม ป.พ.พ.มาตรา 138

               2. สัญญาใช้คงรูปเป็นสัญญาที่ไม่มีค่าตอบแทน ซึ่งมีผลให้ต้องถือเอาตัวผู้ยืมเป็นสาระสำคัญ (ตามมาตรา 648)

               3. สัญญายืมใช้คงรูป เป็นสัญญาที่ไม่โอนกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินให้แก่ผู้ยืม ตามมาตรา 640 ตอนท้ายที่ว่า “ผู้ยืมตกลงว่าจะคืนทรัพย์สินนั้น เมื่อได้ใช้สอยเสร็จแล้ว”

                4. ผู้ให้ยืมไม่จำต้องเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินที่ให้ยืม(ฎีกาที่ 526/2529, 1407/2538) แม้โจทก์ไม่ใช่เจ้าของกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินที่ให้ยืม ก็มีอำนาจฟ้องผู้ยืมได้ แต่คำฟ้องจะต้องระบุเหตุตาม ป.พ.พ.มาตรา 643 หากไม่ระบุเหตุตามมาตรา 643 จำเลยจึงไม่ต้องรับผิดตามฟ้อง

               5. สัญญายืมใช้คงรูปจะบริบูรณ์ก็ต่อเมื่อส่งมอบทรัพย์สินที่ยืม ตามมาตรา 641

               6. ทรัพย์สินที่ยืม กับ ทรัพย์สินที่คืน จะต้องเป็นทรัพย์สินอันเดียวกัน เช่น ยืมทองรูปพรรณเส้นใดเส้นหนึ่ง ต้องคืนทองรูปพรรณเส้นนั้น จึงจะเป็นการยืมใช้คงรูป แต่หากเป็นการยืมทองรูปพรรณ โดยมีเจตนาต้องการให้คืนเป็นเงิน ดังนี้ ไม่ใช่การยืมใช้คงรูป(ฎีกาที่ 828/2557)