ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์

               มาตรา 144 ส่วนควบของทรัพย์ หมายความว่า ส่วนซึ่งโดยสภาพแห่งทรัพย์หรือโดยจารีตประเพณีแห่งท้องถิ่นเป็นสาระสำคัญในความเป็นอยู่ของทรัพย์นั้น และไม่อาจแยกจากกันได้นอกจากจะทำลาย ทำให้บุบสลาย หรือทำให้ทรัพย์นั้นเปลี่ยนแปลงรูปทรงหรือสภาพไป

               เจ้าของทรัพย์ย่อมมีกรรมสิทธิ์ในส่วนควบของทรัพย์นั้น

 

หมายเหตุ

               ฎีกาที่ 802/2544 บ้านที่ปลูกอยู่บนที่ดินในลักษณะตรึงตราถาวรนับได้ว่าเป็นส่วนซึ่งโดยสภาพเป็นสาระสำคัญในความเป็นอยู่ของทรัพย์นั้นและไม่อาจแยกจากกันได้ นอกจากจะทำลาย ทำให้บุบสลาย หรือทำให้ทรัพย์นั้นเปลี่ยนแปลงรูปทรงหรือสภาพไป บ้านจึงเป็นส่วนควบของที่ดิน ผู้ซื้อที่ดินย่อมมีกรรมสิทธิ์ในบ้านซึ่งเป็นส่วนควบนั้นด้วยตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 144

               ฎีกาที่ 125/2565 ต้นยูคาลิปตัสเป็นไม้ยืนต้นย่อมตกเป็นส่วนควบของที่ดินตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 145 วรรคหนึ่ง เจ้าของทรัพย์ประธานย่อมมีกรรมสิทธิ์ในส่วนควบของทรัพย์สินนั้นตามมาตรา 144 วรรคสอง แม้โจทก์ร่วมเป็นผู้ปลูกและดูแลต้นยูคาลิปตัสซึ่งปลูกอยู่ในที่ดินเขตอุทยานแห่งชาติ แต่เมื่อที่ดินพิพาทเป็นที่ดินในเขตอุทยานแห่งชาติเป็นของแผ่นดิน มิใช่ของโจทก์ร่วม และไม่ปรากฏว่า โจทก์ร่วมได้รับอนุญาตจากทางราชการให้เข้าทำประโยชน์ในที่ดินพิพาทอันจะไม่ถือว่าต้นยูคาลิปตัสเป็นส่วนควบกับที่ดินตามมาตรา 146 ต้นยูคาลิปตัสจึงเป็นส่วนควบของที่ดินไม่ใช่ของโจทก์ร่วม จําเลยเอาต้นยูคาลิปตัสไป ไม่เป็นความผิดฐานลักทรัพย์โจทก์ร่วม